نقش خانواده در مهارت‌های ارتباطی کودکان ناشنوا
چرا نقش اعضای خانواده و محیط اجتماعی مانند مدرسه و غیره برای یادگیری زبان اشاره و مهارت‌های ارتباطی کودکان ناشنوا مهم است؟زبان اشاره عامل ارتباط و انتقال مفاهیم در کودکان ناشنوا است و نقش مهمی در این زمینه دارد. از همین روی در خانواده‌هایی که کودک ناشنوا دارند باید افراد خانواده و همچنین مدارس، زبان اشاره‌ی صحیح را یاد بگیرند و در ارتباط و انتقال مفاهیم به این کودکان که زبان اول‌شان در سنین کودکی در حال شکل‌گیری است یاری‌رسان باشند.
یادگیری زبان اول ناشنوایان یعنی زبان اشاره از زمان تولد تا پنج سالگی میسر است و یادگیری آن بعدها برای‌شان تقریبا دشوار و غیرممکن می‌شود.
تقریبا ۹۵ در صد کودکان ناشنوا در خانواده‌ی شنوا بدنیا می‌آیند که با زبان اشاره آشنایی ندارند. به همین دلیل کودک از بدو تولد به‌طور طبیعی دسترسی به زبان اشاره مستقیم ندارد و این زبان را تنها از طریق ارتباط با همسالان ناشنوای خود در پیش دبستانی و دبستان می‌آموزد.
روشن است که فرد ناشنوا به دلیل عدم دسترسی به ورودی‌های شنیداری، در فراگرفتن زبان گفتاری از طریق معمول دچار مشکل است و زبان اشاره بهترین و مناسب‌ترین شیوه‌ی ارتباطی به منظور رفع این مشکل محسوب می‌شود. در زبان‌های اشاره مفاهیم توسط دست‌ها، صورت و بدن منتقل شده و به وسیله‌ی چشمان مخاطب دریافت می‌شود.
به‌طور کلی بچه‌ها در مدرسه الگوبرداری سریع و راحت‌تری از رفتارهای معلمان می‌کنند. وقتی معلمان رفتاری برابر با یک کودک ناشنوا داشته باشند، بچه‌های دیگر کلاس هم رابطه‌ی دوستانه با کودک ناشنوا را یاد می‌گیرند.
اگر کودکی ناشنوا در یک کلاس حضور داشته باشد معلم و سایر دانش‌آموزان باید تا حدی با زبان اشاره آشنایی پیدا کنند. حتی جملات کم و محدود به زبان اشاره باعث می‌شود فضای کلاس برای کودک ناشنوا دوستانه‌تر و صمیمی‌تر باشد.
وظیفه‌ی کارشناسان حوزه‌ی ناشنوایان است که به والدین آموزش بدهند و والدین هم می‌توانند با معلمان در مدارس شنوا همکاری کنند و معلمان سرکلاس به بقیه‌ی دانش‌آموزان این آموزش‌ها را منتقل کنند تا یاد بگیرند چگونه با هم‌کلاسی ناشنوای‌شان رفتار و ارتباط برقرار کنند.
از دوم تا هشتم مهر ماه در تقویم، هفته‌ی جهانی ناشنوایان نام‌گذاری شده است. به همین مناسبت و در راستای اهداف و دغدغه‌های «کیدتاکس» مبنی بر توجه به کودکان با نیازهای ویژه و آماده‌سازی و ترجمه به زبان اشاره محتوای کابردی‌تر برنامه‌ها و ویدئوهای سایت کیدتاکس برای والدین ناشنوا یا کم‌شنوا، در این هفته نیز ویژه برنامه‌هایی درباره‌ی موضوعات و چالش‌های مختلف کودکان ناشنوا تهیه شده است.
در دومین برنامه از سلسله برنامه‌های هفته‌ی جهانی ناشنوایان، فرزانه سلیمان‌بیگی، کارشناس‌ارشد زبان‌شناسی، درباره‌ی شیوه‌های ارتباطی و رفتاری با کودکان ناشنوا در خانواده و مدرسه صحبت می‌کند.
فرناز میری
